نام بلخ در ادبیات فارسی نام شناخته شده ای است. این شهر از قرن چهارم هجری خورشیدی با ابوعلی سینا، شاعر و فیلسوف معروف شناخته شد و با مولانا جلال الدین محمد بلخی شهرت جهانی یافت. از آن زمان تا کنون همواره نام بلخ و ادبیات باهم عجین بوده است.

این سابقه تاریخی سبب شده است که بلخیان همواره به شعر و ادب فارسی توجهه کنند و برای رشد و ارتقای آن زحمت بکشند و تلاش کنند.ایجاد انجمن های ادبی یکی از این نوع تلاش است.

در یکی دو سال گذشته در شهر مزار شریف چندین انجمن ادبی به کار آغاز کرده‌ است که هر کدام ده‌ها عضو دارند. انجمن فرهنگی پرتو، حلقۀ فرهنگی زلف یار، انجمن ادبی پرواز، انجمن ادبی بلخ، انجمن شاعران و نویسندگان ولایت بلخ و غیره از همین دسته می‌باشند.

فعالیت این انجمن‌های ادبی تنها با برگزاری شب‌های شعر و محفل نقد و بررسی شعر و داستان خلاصه نمی‌شود، بلکه چندین نشریۀ ادبی-هنری نیز در این شهر از سوی اعضای همین انجمن‌های ادبی منتشر می شود که هر یک از آنها حکایت‌گر یک جنبش جدید فکری در میان جوانان این ولایت است.

در سالهای اخیر شاعران و نویسندگان جوان در افغانستان سربلند کرده و شناخته شده اند. بیشتر این شاعران، کارشان را مدیون انجمن های ادبی هستند که این روزها در گوشه و کنار افغانستان فعال است.

"من بعد از انتحار، خیابان سوخته"

گرایش های شاعران جوان بلخ و دغدغه های بازتاب یافته در سروده های آنان، از نسل های قبلی متفاوت است. این شاعران کمتر از تجربه های دردناک خود و یا والدین خود و یاهم از جنگهای داخلی و اختناق حاکم بر افغانستان می نویسند.

بیشتر آثار آنها بازتابی است از زندگی روزمره و دغدغه های عادی این نسل.

در شهر مزار شریف، به دیدن گروهی از جوانانی رفتم که در یک جلسه هفته وار خود گردهم آمده بودند تا شعرهای تازه خود را برای همدیگر بخوانند.

در بسیاری از سروده هایی که آن روز خوانده شد روز و روزگار کنونی افغانستان و حال و هوایی که در زندگی واقعی این کشور سنگینی می کرد، بازتاب یافته بود تا آرزوها و خیال هایی عاشقانه و رمانتیک. حملات انتحاری، روسپیگری، جنگ و خشونت و کلمات و ترکیب هایی از این دست بسامد بالایی در شعرهایی داشت که آن روز خوانده شد.

"من ریگهای سرخ بیابان سوخته.

من جنگل صبوری درختان سوخته.

من پیرویی مذهب باروت و بوی خون،

من بعد از انتحار، خیابان سوخته"

شاعران جوان افغان می گویند آنها بیشتر از آنکه از آرزوها و خیالهای شان بگویند، از دغدغه های روزمره شان می سرایند

این یکی از سروده های یکی از این شاعران جوان، سهراب سیرت مزاری است. او معتقد ارتباطات و فضاهای مجازی این امکان را به جوانان افغانستان داده است تا از جریانهای ادبی در زبان فارسی مطلع باشند تا حدودی شعر جهان را بشناسند و خود را به جریان های ادبی مسلط، نزدیک تر کنند: "قبلا در شعر افغانستان "بیدل گرایی" خیلی مرسوم بود و همچنین شاعران به صورت کلاسیک و سنتی اش شعر می گفتند. اما شاعران جوان با دید متفاوت وارد عرصه شده اند و بیشتر با تجربه های فردی خود سر و کار دارند."

یکی از چیزهایی که در عرصه ادبی افغانستان بوضوح دیده می شود، حضور فعال زنان در این عرصه است. در گذشته ها و خصوصا در دوره طالبان محدودیت هایی برای حضور زنان در عرصه های ادبی وجود داشت. اما برخورداری زنان از آزادی های بیشتر در افغانستان امروز، زمینه سرایش شعرهای "بی پرده زنانه" را فراهم کرده است.

درد و رنج روسپی ها

فرنگیس سوگند است دختری است که از دوسال قبل پایش به انجمن های ادبی باز شده است او شعر می گوید و در شعرهایش، احساسات زنانه اش بدون ترس و هراس بیان می کند.

او که روسپی ها افغان را، "زنان پاک سرزمین" خود می خواند و از درد و رنج آنها می گوید.

ساعتی خندید با خود از دمی یک روسپی

بعد جیغی زد هراسان از غمی یک روسپی

مرگ هم سرگرم بازی در حدود شهر بود

بی رقم خندید در چشم نم یک روسپی

باز آذر شد تمام ماجرا ناگفته ماند

زادروزم را به هم میزد غمی یک روسپی

عفیف باختری از شاعران شناخته شده افغانستان شعر امروز افغانستان را در مقایسه با دهه هفتاد خورشیدی متفاوت می داند و می گوید هنجارهای آنزمان تا امروز کاملا فرق کرده.

ظهور این نسل از شاعران به عقیده خیلی ها ، بدون شک جرقه تازه ای در ادبیات افغانستان است، جرقه ای که امید می رود همراه با باسازی و نوسازی کشور در عرصه های دیگر به تحولی بنیادی در مسائل فرهنگی که سالهاست در این کشور عرصه تاخت و تاز حکومت داران مختلف است منجر شود.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: